Page 10 - นวัตกรรมกครูกาญจนา คิง

5

8.6 แนวทางจัดกิจกรรมการสอนทักษะปฏิบัติ
ขั้นรู้ชัดเห็นจริง กิจกรรมการเรียนการสอนได้แก่

1. การบรรยายนำ เป็นการนำเข้าสู่บทเรียน ให้เกิดความหน้าสนใจและให้ข้อมูลหรือ
ความรู้ที่จำเป็นควรเป็นการใช้เวลาที่สั้น และดึงการมีส่วนร่วมจากผู้เรียน เช่น การตั้งคำถาม หรือยกตัวอย่างที่
ใกล้ตัวและให้ผู้เรียนแสดงความคิดเห็น
2. สถานการณ์จำลอง แบ่งได้เป็น 2 ชนิด

ึ
กรณีศกษา คือ วิทยากรตั้งเป็นโจทย์ ให้ผู้เรียนคิดและแสดงความเห็นว่า จะกระทำ
ึ
อย่างไรกับกรณีศกษา
กรณีจำลอง คือ วิทยากรตั้งเป็นโจทย์ และแสดงการสนทนาตอบโต้กับผู้เรียนทั้ง
ห้อง ซึ่งสมมติเป็นคู่สนทนา

3. การสาธิต มักให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมเป็นคู่สนทนาคนใดคนหนึ่ง หรือเป็นทั้ง 2 คน โดย
จะซักซ้อมบทกับผู้เรียนที่ขึ้นมาร่วมสาธิตก่อน หลังจากนั้นวิทยากรจะนำบทสนทนาขึ้นกระดาน หรือแผ่นใส
เพื่ออภิปรายและประกอบการสนทนานั้น
ขั้นลงมือกระทำ กิจกรรมการฝึกอบรมแบ่งได้เป็น 2 ส่วน คือ

1. การฝึกปฏิบัติ ทำได้โดย การฝึกบทบาทสมมติ การฝึกบทบาทสมมติ เป็นวิธีที่มี
ประสิทธิภาพในการฝึกทักษะ โดยสมมติตัวละครและสถานการณ์ขึ้น เพื่อให้ผู้เรียนสมมติตัวเองเป็นตัวละคร
ตามโจทย์ ดังนั้นต้องกำหนดโจทย์ให้ชัดเจน คือ สถานการณ์ บทบาทของตัวละคร 2 ฝ่าย และบทบาทของ

ผู้สังเกตการณ การฝึกบทบาทสมมติอาจแบ่งเป็นกลุ่ม 2 - 3 คน หรือกลุ่มย่อย 5 - 6 คน ยิ่งกลุ่มมีคนมากขึ้น
์
ก็จะมีการเรียนรู้กันเองมากขึ้นจากการอภิปรายกลุ่ม แต่จะใช้เวลามากกว่าจะฝึกได้ทั่วถึง
2. การประเมินการฝึก เป็นการช่วยกันสะท้อนความคิดว่า สิ่งที่ผู้ฝึกทักษะได้ทำไปนั้น
ตรงตามขั้นตอนที่ควรจะเป็นหรือไม่ การประเมินผลสามารถทำได้โดยให้ผู้เรียนประเมินกันเองในกลุ่ม หรือ
วิทยากรกับผู้เรียนช่วยกันประเมินในชั้นเรียน หรือทั้ง 2 แบบ ในกรณีแรก ผู้เรียนประเมินเอง วิทยากรควร

กำหนดในใบงานให้ชัดเจนว่า จะประเมินอย่างไร เช่น “หลังการฝึก ให้ผู้เรียนช่วยกันอภิปรายว่า
ผู้ที่แสดงเป็นผู้ให้การปรึกษาทำได้ตามขั้นตอนหือไม่ ผู้รับการปรึกษาตอบสนองอย่างไร ขั้นตอนไหนที่มีความ
ยุ่งยากในการฝึก” (กระทรวงศึกษาธิการ. 2546)

การให้ผู้เรียนลงมือปฏิบัติงานหรือกระทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งจนเกิดทักษะ คือความชำนาญ
คล่องแคล่ว โดยปฏิบัติได้อย่างอัตโนมัติ มีขั้นตอนการปฏิบัติงาน เรียกว่า กระบวนการปฏิบัติ มีขั้นตอนการ
่
ปฏิบัติ คือ สังเกตและรับรู้ ทำตามแบบ ทำเองโดยไมมีแบบ ฝึกให้ชำนาญ
กระบวนการปฏิบัติ มีแนวทางการจัดกิจกรรมดังนี้

1. สังเกตและรับรู้ เช่น ครูนำเสนอผลงานจริง แล้วสาธิตพร้อมทั้งอภิปรายความสำคัญ
วัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ ขั้นตอนและวิธีการทำสิ่งนั้นๆ เพื่อให้ผู้เรียนเกิดความเข้าใจตรงกัน อาจใช้วีดีทัศน์ สไลด์
หรืออื่น ๆ ประกอบ
2. ทำตามแบบ ให้นักเรียนปฏิบัติตามขั้นตอนและวิธีการที่กำหนดให้ หรือพานักเรียน

ฝึกงานย่อย ๆ ทีละอย่าง โดยทำตามครู
3. ทำเองโดยไม่มีแบบ ให้นักเรียนฝึกปฏิบัติสิ่งนั้นด้วยตนเอง โดยไม่ต้องพึ่งพาครู หรือ
สิ่งอื่น ๆ
4. ฝึกให้ชำนาญ ให้นักเรียนฝึกฝนสิ่งนั้นบ่อยๆ จนเกิดความคล่องแคล่วจนปฏิบัติการ

กระทำสิ่งนั้นโดยอัตโนมัติ